مناسبات ارضی عصر ساسانیان

عصر نو سنگی را مصادف با رانده شدن آدم از بهشت و گذر انسان به مرحل? کشاورزی میداند مرحله ای که بطور کلی یکی از بزرگترین انقلابهای جامع? بشری بوده و دنبال? آن تا به امروز ادامه دارد. پیشرفت مهم بعدی، در مقیاس تاریخی، نسبتاً جدید است با پایان گرفتن آخرین عصر یخ، یعنی تقریباً 000/10 سال پیش. جانوران شکاری بزرگ که با زندگی در سرما خو گرفته بودند، روز به روز کمیاب تر شدند. از این رو انسان باید پی منابع خوراکی دیگری میگشت یکی از پاسخ های که او برای مشکل خویش به دست آورد. استفاده از دانه گندم بود. او آموخت که محصول گندم را برداشت کند با آن نان بپزد تقریباً /7000 سال ق.م کشت آن را نیز آموخت این منشاء انقلابی در عادات اوشد انسان که بیشتر شکارچی دوره گرد و گردآورنده خوراک بود، اینک تولید کننده یکجا نشینی، علاقه به کشتزارها و گله های خود شد و به سختی می توانست از آنها دل بکند. این دگردیسی از جامعه غیر زراعی به زراعی و از پارینه سنگی به نو سنگی را نسبتاً دقیق می توان تاریخ گزاری کرد. زمان وقوع آن در خاورمیانه هزار? هشتم پ.م در اروپا ششم پ.م. در آسیای خاوری هزار? چهارم پ.م و در آفریقای جنوب صحرا هزار? سومپ.م بود و سرخپوستان آمریکا در هزار? سوم پ.م بطور کاملاً مستقل (با کشت ذرت) به آن دست یافت. رواج استفاده از آهن، چه در امور نظامی و چه در امر کشاورزی چهره تجارت اولین قرون هزار? اول پیش از میلاد را دگرگون کرد. دارایی ها و بودجه دولتی های ایران از زمان باستان تاکنون تا حد زیادی وابسته به کشاورزی است. بیشتر فعالیتهای کشاورزی در این پژوهش در چهار فصل به کشاورزی در جهان و ایران و بین همسایگان ایران می پردازد در فصل اول به کلیات پرداخته شد و در فصل دوم کمونهای اولیه اشاره شد که چگونه انسان به کشاورزی دست یافته و در کجااول کشاورزی شروع و به اسکان جامعه انجامید چون کشاورزی و دامداری به تمدن می انجامد و در فصل سوم ابتدا جغرافیای ایران مورد بررسی قرار گرفت بعد توصیه های دینی بخصوص زرتشت درباره اهمیت کشاورزی می پردازد و به اوضاع اقتصادی و اجتماعی ایرانباستان اشاره می کند. حاکمان شرق و بنیانگذار را نام می برد و محصولات غائب را همچنین و قوانین و مقررات جاری در آن موقع را مورد بررسی قرار داده و در فصل چهارم به موضوع آب مالکیت و اهمیت آن در زندگی و کشاورزی و پیشینه ابیاری در بین ملل مختلف و ایران و عملکردهای حکومت های ایران در مورداستفاده آب در کشاورزی و امور آبرسانی و مالیاتی پرداخته شد و در نهایت در دوره ساسانی با رشد اقتصادی و افزایش تخصصی شده کار گسترش یافتن دستگاه دیوانسالاری سه طبقه یادشده دیگر نمی توانستند پاسخگوی اوضاع و شاریط موجود باشند در نتیجه طبقه ایران دیوانسالاری از قرار معلوم از میان مویان طبقه روحانی و آزادی(اشراف) برگزیده می شوند،تا سطح یک طبقه اجنماعی ارتقا یافتند که عبارت از پژشکان،اختربینان،سرایندگان،نوازندگان دربار بودند.دهقانان مسئول وصول مالیات منطقه خود بودند